नेपाल विद्युत् प्राधिकरणलाई स्वदेशमै बढी विद्युत् आदानप्रदान गर्न र भारतसँग बढी विद्युत् व्यापार गर्न सक्षम बनाउने गरी सुनसरीको इनरुवामा उच्च क्षमताको प्रसारण सबस्टेसनको शुक्रबार उद्घाटन गरिएको छ ।
ढल्केबर सबस्टेसनपछिको देशकै सबैभन्दा ठूलो ग्यास इन्सुलेटेड प्रणालीमा आधारित ४०० केभी सबस्टेसनको प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहालले उद्घाटन गरेका छन् । ४०० केभी इनरुवा–ढल्केबर प्रसारण लाइन निर्माण सम्पन्न भएपछि पूर्वाधारले ४ हजार मेगावाटसम्म विद्युत् प्रसारण गर्न सक्ने विद्युत प्राधिकरणले जनाएको छ ।
अक्टोबरमा निर्माण सम्पन्न भएको उच्च क्षमताको सबस्टेसन पूर्वदेखि पश्चिम र पश्चिमदेखि पूर्व दुवैतर्फ विद्युत् आपूर्ति गर्न प्राधिकरणले संघर्ष गरिरहेको बेला उद्घाटन गरिएको हो । जसका कारण सुनसरी मोरङ औद्योगिक करिडोर र बारा पर्सा औद्योगिक करिडोरका उद्योगहरूलाई बिजुलीको अविश्वनीय आपूर्ति भएको छ ।
प्राधिकरणका अधिकारीहरूले प्रस्तावित ४०० केभी इनरुवा–पूर्णिया क्रस बोर्डर ट्रान्समिसन र नेपालभित्र प्रस्तावित ४०० केभी इनरुवा–अनारमणी प्रसारण लाइनमार्फत नेपाल–भारतबीचको विद्युत् व्यापारका लागि पनि नवनिर्मित सबस्टेसन महत्वपूर्ण रहेको बताए । दोस्रो लाइन भारत र बंगलादेश दुवैसँग विद्युत व्यापार सक्षम गर्न डिजाइन गरिएको हो।
प्राधिकरणका प्रबन्ध निर्देशक कुलमान घिसिङले एक विज्ञप्तिमा भन्नुभयो, “इनरुवा सबस्टेसन पूर्वदेखि पश्चिमसम्म वा नेपालभित्र विद्युत् आपूर्ति गर्ने, भारतलाई बढी विद्युत् आपूर्ति गर्ने र विद्युतको क्षेत्रीय व्यापारलाई प्रवद्र्धन गर्ने प्रमुख हब बनेको छ,” प्राधिकरणका प्रबन्ध निर्देशक कुलमान घिसिङले विज्ञप्तिमा भनेका छन् ।
“मोरङ–सुनसरी औद्योगिक करिडोरमा रहेका उद्योगहरूलाई समर्पित विद्युत् आपूर्ति गर्न र विद्युत् प्रसारणको गुणस्तर र विश्वसनीयतामा सुधार गर्न यो सबस्टेसन महत्वपूर्ण मानिन्छ ।”
हालैका वर्षहरूमा, यस क्षेत्रका उद्योगीहरूले अनियमित बिजुली आपूर्तिको गुनासो गरेका छन्, विशेष गरी सुख्खा मौसममा वा जाडोमा जब घरेलु प्लान्टहरूले आफ्नो क्षमताको एक तिहाइ उत्पादन गर्छन्, जसले गर्दा भारतबाट विद्युत आयात आवश्यक हुन्छ।
प्राधिकरणका अधिकारीहरूका अनुसार स्वदेश र विदेशमा विद्युतको भरपर्दो आपूर्ति सुनिश्चित गर्न पूर्वाधारमा सुधार आवश्यक छ। ४०० केभी सबस्टेसनको निर्माण विद्युत् पूर्वाधार सुधारको एउटा हिस्सा भएको उनीहरुले बताए । प्राधिकरणले सन् २०१८ मा देशमा विद्युत् कटौती अन्त्य भएदेखि नै प्रसारण र वितरणको पूर्वाधार सुधारलाई आफ्नो मुख्य प्राथमिकतामा राखेको जनाएको छ ।
सबस्टेसन उद्घाटनका क्रममा प्रधानमन्त्री दाहालले भारतका उच्चस्तरीय अधिकारीलाई बोलाएर नेपालमा चाँडै दीर्घकालीन सम्झौता हुने बताए । यो नेपालको जलविद्युतका लागि महत्वपूर्ण र ऐतिहासिक क्षण हुनेछ,’ उनले भने ।
इनरुवा सबस्टेसनको अलावा ढल्केबर–मुजफ्फरपुर अन्तरदेशीय प्रसारण लाइनबाट थप विद्युत् व्यापार गर्नका लागि निर्माणाधीन हेटौंडा–ढल्केबर–इनरुवा लाइनको निर्माण पनि आवश्यक रहेको प्राधिकरणका अधिकारीहरु बताउँछन् ।
हाल ढल्केबर–इनरुवा खण्डमा प्रसारण लाइन बिछ्याउने काम भइरहेको प्राधिकरणले जनाएको छ । विद्युत प्राधिकरणले आयोजनाको हेटौंडा–ढल्केबर खण्ड आगामी असारसम्ममा सम्पन्न गर्ने अपेक्षा गरेको प्राधिकरणका अधिकारीहरुले बताएका छन्
